Właściwe wychowanie dzieci to jedno z kluczowych zadań każdego rodzica. Decyzje dotyczące opieki, edukacji oraz zarządzania majątkiem dziecka pociągają za sobą odpowiedzialność rodzicielską. Ale co z przypadkami, gdy wykonywanie tej władzy zostało naruszone lub ograniczone? W tym artykule omówimy pojęcie władzy rodzicielskiej oraz jej ograniczenia.
Władza rodzicielska - co to oznacza?
Władza rodzicielska określa zbiór praw i obowiązków rodziców w stosunku do swojego dziecka. Jej podstawowym celem jest zabezpieczenie jego interesów i potrzeb. Władza rodzicielska obejmuje między innymi:
- opiekę nad dzieckiem,
- decydowanie o kwestiach związanych z edukacją, zdrowiem czy czasem wolnym,
- zarządzanie majątkiem dziecka,
- reprezentację dziecka w kontaktach z urzędami oraz osobami trzecimi.
Zgodnie z art. 95 k.r.o., rodzice mają obowiązek oraz prawo do opieki i wychowania swojego dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. Jednakże, jak zawsze bywa, z tymi przywilejami wiążą się również pewne odpowiedzialności. Przepisy stanowią, że rodzice powinni dbać o dobro swojego dziecka, kierując się zarówno jego potrzebami, jak i interesem społecznym. Przed podjęciem ważnych decyzji dotyczących osoby lub majątku dziecka, rodzice powinni wysłuchać jego zdania, biorąc pod uwagę jego rozwój umysłowy i dojrzałość. Sprawowanie władzy rodzicielskiej trwa aż do uzyskania przez dziecko pełnoletniości.
Czym różni się ograniczenie od pozbawienia władzy rodzicielskiej?
Gdy rodzic zostaje pozbawiony władzy rodzicielskiej nad swoim dzieckiem, traci możliwość podejmowania decyzji związanych z jego życiem. W takiej sytuacji opiekę nad dzieckiem przekazuje się innemu opiekunowi lub opiece zastępczej. Rodzic traci kontrolę nad wychowaniem i edukacją swojego dziecka oraz nie ma wpływu na decyzje dotyczące leczenia czy miejsca zamieszkania. Natomiast w przypadku ograniczenia władzy rodzicielskiej, sytuacja wygląda inaczej. Choć rodzic traci część swoich uprawnień, to nie zawsze ponosi winę za sytuację, która doprowadziła do ograniczenia. Mimo to nadal ma możliwość współdecydowania w ważnych kwestiach dotyczących dziecka, jednak w mniejszym zakresie niż wcześniej.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej - kiedy może nastąpić?
Ograniczenie władzy rodzicielskiej może mieć różne przyczyny, które zwykle wynikają z nieodpowiedniego wykonywania swoich obowiązków rodzicielskich przez jedno lub oboje rodziców. Sąd może zdecydować o ograniczeniu władzy rodzicielskiej, jeśli stwierdzi, że decyzje podejmowane przez rodzica są szkodliwe dla dziecka lub gdy przestają one działać, utraciwszy zdolność wypełniania swej roli.
W Polsce, ograniczenie władzy rodzicielskiej wymaga wystąpienia odpowiednich powodów. Według polskiego prawa istnieją dwie takie sytuacje. Pierwsza ma miejsce w przypadku rozwodu lub separacji rodziców i nie można w niej przypisać rodzicowi winy. W takiej sytuacji rodzic z którym dziecko nie mieszka ma prawo do współdecydowania tylko w najważniejszych kwestiach, a decyzje dotyczące dnia codziennego pozostawia się rodzicowi, z którym dziecko mieszka. Druga sytuacja dotyczy zagrożenia dobra dziecka z powodu zaniedbania przez rodzica. Przykładem takiej sytuacji może być uzależnienie alkoholowe rodzica, co stanowi zagrożenie dla dziecka. To stawia niezwykle ważne zadanie przed ustawodawcą, bowiem trzeba znaleźć złoty środek, który ochroni dziecko, zagwarantuje mu bezpieczeństwo, a jednocześnie nie będzie ingerował w prawa rodziców do wychowywania swojego dziecka.
Data dodania: 2023-08-25